Δημοσιεύματα
Άρθρα, νέα, εκπομπές, παρουσιάσεις για τη συνεπιμέλεια.
«4999/2021 Μία σχεδόν απόφαση Συνεπιμέλειας» – 23/02/22
Πολύ ενδιαφέρουσα προσπά΄θεια εκπόνησης νέου template απόφασης για την ανατροφή τέκνων με συνεπίμέλεια.
Από τον καλόπιστο σχολιασμο που ακολουθεί θα καταλάβουμε ότι χρειάζεται αρκετή δουλειά για να δομηθεί ένας συλλογισμός. Συλλογισμός που θα καταλήγει΄, με ορθές παραδοχές, στο σκοπούμενο αποτέλεσμα, κάτι παραπλήσιο με την απόφαση 4.999/2021 ΜΠρΑθ. Θα τη βρείτε ολόκληρη πιο κάτω στη σελίδα.
Σχολιασμός απόφασης 4.999/2021 Μ.Π.Αθ.
Απαγορεύεται στο δικαστή, όπως και σε κάθε κρατικό όργανο, κάθε επέμβαση στις οικογενειακές σχέσεις των ανθρώπων (αρ. 8 ΕΣΔΑ), εκτός αν προβλέπεται από το νόμο.
Δεν αναθέτει την επιμέλεια ο δικαστής. Αυτό το κάνει ο νόμος, ορίζοντας ότι η γονική μέριμνα, επιμέλεια και φροντίδα του προσώπου παραμένουν κοινές στους γονείς ακόμα και στη περίπτωση διάστασης ή τέκνου εκτός γάμου. Επομένως, το αίτημα ανάθεσης της αποκλειστικής επιμέλειας υποβάλλεται contra legem και σαν τέτοιο κρίνεται απαράδεκτο.
Επίσης, ο δικαστής δεν ρυθμίζει την άσκηση της γονικής μέριμνας αλλά μόνο επιλύει διαφωνίες των γονέων και μάλιστα όσες δεν μπόρεσαν να επιλυθούν με διαμεσολάβηση. Έτσι πρέπει να είναι διατυπωμένο το αίτημα για να διαταχθούν ασφαλιστικά μέτρα.
Η στερεότυπος διατύπωση «Οι διάδικοι με βάση τα εφόδια, που διαθέτουν από απόψεως ατομικών, οικογενειακών και κοινωνικών ηθικών αρχών, κρίνονται ικανοί και άξιοι αν ασκήσουν επιτυχώς τα καθήκοντα της συνεπιμέλειας του προσώπου του ανηλίκου.» περιττεύει εντελώς ως αντίθετος με το νόμο. Εξ ορισμού, εκ του νόμου, και οι δύο γονείς είναι καλοί και ασκούν από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα με την ουσιαστική συμμετοχή τους στην ανατροφή του παιδιού τους. Ο δικαστής απαγορεύεται να κρίνει γονείς.
Εξ’ άλλου, αν συντρέχουν λόγοι κακής άσκησης της γονικής μέριμνας, ο διάδικος θα προσφύγει κατά την εκούσια δικαιοδοσία, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 1538 ΑΚ, ζητώντας την αφαίρεση της γονικής μέριμνας από τον «κακό» γονέα.
Σε μια άστοχη επικάλυψη δύο παράλληλων διαδικασιών, το Δικαστήριο μπορεί κατά παρέκκλιση, αν δεν είναι δυνατή η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας, εξαιτίας διαφωνίας των γονέων, ν’ αποφασίσει κατανέμοντας, εξειδικεύοντας ή – σαν έσχατη λύση – αναθέτοντας την άσκηση σε ένα από τους γονείς (1514 ΑΚ).
Προϋπόθεση της παρέκκλισης είναι η διαφωνία των γονέων να είναι γνήσια. Να έχει προηγηθεί η προσπάθεια επίλυσής της με συνεννόηση και με διαμεσολάβηση και να υποβάλλεται αίτημα επίλυσης της διαφωνίας.
Κάθε διαφωνία για τη διαφωνία, που προβάλλεται προκειμένου ν’ αναλάβει ένας γονέας τη γονική μέριμνα, συνιστά περίσταση παρέκκλισης από τον κανόνα. Ο σκόπιμα διαφωνών γονέας δεν συμπράττει στην από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας (αρ. 1514 παρ. 2 ΑΚ) και για το λόγο αυτό το Δικαστήριο – κατά τη γνώμη μας αυτεπαγγέλτως – να εφαρμόσει σε βάρος του την παρέκκλιση από τον κανόνα.
Εκτός από την ανάθεση της επιμέλειας, είναι contra legem και η κατανομή χωρίς να συντρέχει λόγος παρέκκλισης. Ο καθένας από τους γονείς επιχειρεί και μόνος του πράξεις αναφερόμενες στην άσκηση της γονικής μέριμνας όταν πρόκειται για συνήθεις πράξεις επιμέλειας του προσώπου του τέκνου … (1516 ΑΚ). Από τον κανόνα αυτό συνάγεται ότι και οι δύο γονείς ασκούν την επιμέλεια κάθε χρόνο, όλο το χρόνο, κάθε μέρα, κάθε νύχτα.
Και επειδή το τέκνο διαμένει, μέσα στο γεωγραφικό τόπο κατοικίας του τέκνου, και στα σπίτια και των δύο γονέων, το νομικά ορθό είναι να κατανέμεται χρονικά η φροντίδα του προσώπου του τέκνου στους γονείς. Κατά λογική αναγκαιότητα ο γονέας με τον οποίο διαμένει το τέκνο το ταΐζει, το κοιμίζει, το επιβλέπει κατά το χρόνο που συμφωνήθηκε ή ορίστηκε.
Ενόψει των ανωτέρω είναι επίσης contra legem η στερεότυπη διατύπωση «Περαιτέρω, εφόσον δημιουργείται χωριστή εγκατάσταση του καθενός από τους διαδίκους, πρέπει να ρυθμισθεί προσωρινά η άσκηση της επιμέλειας του ανηλίκου τέκνου τους με γνώμονα το αληθινό συμφέρον αυτού (σωματικό, υλικό, πνευματικό, ψυχικό, ηθικό και γενικά κάθε είδους συμφέρον), που αποσκοπεί στην ανάπτυξή του σε ανεξάρτητη και υπεύθυνη προσωπικότητα.» Όλα αυτά τα έχει διαγράψει ο νομοθέτης.
Ο δικαστής εφαρμόζει το νόμο που δεν αναφέρεται στο αληθές συμφέρον αλλά «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως από την ουσιαστική συμμετοχή και των δύο γονέων στην ανατροφή και φροντίδα του, καθώς επίσης και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από αυτούς» (1511 ΑΚ).
Κατά τον τρόπο αυτό ο νομοθέτης επανασυνδέθηκε με τη Δ.Σ.Δ.Π. (ν. 2101/1992) και το παράγωγο δίκαιο των διεθνών οργάνων. Γιατί ο νόμος 2101/1992 αναφέρει το βέλτιστο συμφέρον ενώ ο προϊσχύσας ΚΠολΔικ ανέφερε το συμφέρον του τέκνου. Εκτενέστερα «Ι. Παπαρρηγόπουλος, Πως η γνώμη του παιδιού δεν θα γίνει η νέα βιοκοινωνική υπεροχή της μητέρας in Από Κοινού και Εξίσου, εκδ. Γκούτεμπεργκ, 2022).
Έχει παύσει επομένως ο πιο πάνω όρος να είναι αόριστος νομική έννοια και έχει το περιεχόμενο που όρισε ο νομοθέτης και οι διεθνείς συμβάσεις. Και η διάταξη του άρθρου 1511 ΑΚ είναι ανέλεγκτη από το Δικαστήριο ως προς τη συνταγματικότητα της. Μόνο ο κοινός νομοθέτης προσδιορίζει το περιεχόμενό της αφού το Σύνταγμα της Ελλάδας δεν περιέχει καμία σχετική διάταξη.
Ο χρόνος ανατροφής τέκνου και η εναλλαγή στη φροντίδα του παιδιού, αν εξαιρέσουμε την άστοχο κατανομή της επιμέλειας αντί της φροντίδας, περιγράφεται πρωτοπόρα και ικανοποιητικά. Γίνεται γύρω από το σχολείο και δεν έχει άσκοπες μετακινήσεις μεταξύ σπιτιών. Ομοίως, κάθε γονέας καταβάλει τις δαπάνες για την ανατροφή του παιδιού για όσο χρόνο είναι στο σπίτι του και τις δαπάνες για εκπαίδευση και υγεία τις επιμερίζονται με τον τρόπο που οι γονείς συμφώνησαν.
ΜΠρΑθ 4999/2021:
Εκδίκαση αντίθετων αιτήσεων γονέων σχετικά με την επιμέλεια του ανήλικου τέκνου τους. Εφαρμογή διατάξεων ν. 4800/2021. Κρίση ότι είναι προς το συμφέρον του ανήλικου να ανατεθεί η άσκηση της επιμέλειάς του καθ’ όλο το περιεχόμενό της σε έκαστο των γονέων του εκ περιτροπής κατά ορισμένα χρονικά διαστήματα (χρονική κατανομή). Το δικαστήριο δεν ήρθε σε επικοινωνία με το ίδιο το ανήλικο τέκνο, διότι δεν το επιθυμούσαν οι διάδικοι γονείς του. Ως προς τους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης, υπάρχει σύμπνοια και ταύτιση απόψεων μεταξύ των διαδίκων και είναι δυνατή η συνεργασία τους, για τον λόγο αυτόν δεν χρειάζεται να γίνει λειτουργική κατανομή της επιμέλειας στους τομείς αυτούς.
Κατά τη διάταξη του άρθρου 1510 § 1 Α.Κ., όπως ισχύει μετά την έναρξη ισχύος από 16.9.2021 του ν.4800/2021 κατά το άρθρο 18 και εφαρμόζεται και επί εκκρεμών υποθέσεων για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί οριστική απόφαση, η μέριμνα για το ανήλικο τέκνο είναι καθήκον και δικαίωμα των γονέων, την ασκούν από κοινού και εξίσου και περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου, τη διοίκηση της περιουσίας του και την εκπροσώπηση του τέκνου σε κάθε υπόθεση, δικαιοπραξία ή δίκη που αφορούν το πρόσωπο ή τη περιουσία του.
Κατά τις διατάξεις του άρθρου 1513 ΑΚ, εάν υπάρχει διακοπή της συμβίωσης των συζύγων ή διαζύγιο, εξακολουθούν οι γονείς να ασκούν από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα, εκτός από τις συνήθεις πράξεις επιμέλειας του προσώπου του τέκνου ή την τρέχουσα διαχείριση της περιουσίας του ή τις πράξεις που έχουν επείγοντα χαρακτήρα (άρθ. 1516 ΑΚ), τις οποίες ασκεί ο γονέας με τον οποίο διαμένει το τέκνο κατόπιν άτυπης ενημέρωσης του άλλου γονέα. Ωστόσο, κατ’ εξαίρεση του ανωτέρω κανόνα της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας και μετά το διαζύγιο ή της έγγαμης συμβίωσης, προβλέπει το άρθρο 1514 § 2 ΑΚ ότι αν αυτή η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας είναι αντίθετη προς το συμφέρον του τέκνου ή ασκείται αντίθετα προς το συμφέρον του τέκνου, υπάρχει δυνατότητα διαφορετικής ρύθμισης εκ μέρους του δικαστηρίου. Προφανώς, κάθε απόφαση του Δικαστηρίου πρέπει να αποβλέπει στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου κατά τους τιθέμενους όρους τους άρθρου 1511 ΑΚ.
Εν προκειμένω, με την πρώτη από τις υπό κρίση αιτήσεις ο αιτών, επικαλούμενος επείγουσα περίπτωση, ζητεί να ληφθούν ασφαλιστικά μέτρα και πιο συγκεκριμένα, να ανατεθεί σε αυτόν προσωρινά η άσκηση της επιμέλειας του ανηλίκου που απέκτησε από το γάμο του με την καθ’ ης, με την οποία είναι σε διάσταση, διότι αυτό επιβάλλει το συμφέρον του, άλλως να ανατεθεί η προσωρινή επιμέλειά του σε αμφότερους τους γονείς με λειτουργική κατανομή της επιμέλειας αυτού που αφορά στα θέματα υγείας, εκπαίδευσης και εν γένει διατροφικών αναγκών του στον ίδιο και με κατανομή του χρόνου φροντίδας του προσώπου του και στους δύο γονείς κατά το ειδικότερο τρόπο που αναφέρει στην αίτησή του και να καταδικασθεί η καθ’ ης στα δικαστικά του έξοδα. Με αυτό το περιεχόμενο και αίτημα, η αίτηση παραδεκτά φέρεται προς συζήτηση στο Δικαστήριο τούτο (άρθρα 17 περ. 2, 22, 39, 39Α και 683 §§ 1,4 ΚΠολΔ), για να συζητηθεί κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων (άρθρα 686 επ. ΚΠολΔ) και είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1510-1514, 1516 § 2 και 1518 ΑΚ, 176, 735 ΚΠολΔ. Πρέπει, επομένως, η αίτηση να εξετασθεί περαιτέρω στην ουσία της.
Με τη δεύτερη από τις υπό κρίση αιτήσεις η αιτούσα, επικαλούμενη επείγουσα περίπτωση, ζητεί να ληφθούν ασφαλιστικά μέτρα και πιο συγκεκριμένα (i) να ανατεθεί σε αυτήν την προσωρινά η άσκηση της επιμέλειας του ανηλίκου που απέκτησε από το γάμο της με την καθ’ ου, με τον οποίον είναι σε διάσταση, διότι αυτό επιβάλλει το συμφέρον του, (ii) να ρυθμιστεί το δικαίωμα επικοινωνίας του καθ’ ου με το τέκνο του κατά τον ειδικότερο τρόπο που αναφέρει στην αίτηση της, (iii) να υποχρεωθεί ο καθ’ ου να της καταβάλει την 1η ημέρα κάθε ημερολογιακού μήνα το ποσό των 3.000 ευρώ, ως συμμετοχή του στη διατροφή του ανήλικου τέκνου τους και να καταδικασθεί ο καθ’ ου στα δικαστικά της έξοδα. Με αυτό το περιεχόμενο και αιτήματα, η αίτηση παραδεκτά φέρεται προς συζήτηση στο Δικαστήριο τούτο (άρθρα 17 περ. 2, 22, 39, 39 Α και 683 §§ 1,4 ΚΠολΔ), για να συζητηθεί κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων (άρθρα 689 επ. ΚΠολΔ) και να είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1510-1514, 1516 § 2 και 1518 ΑΚ, 176, 735 ΚΠολΔ. Πρέπει, επομένως, η αίτηση να εξετασθεί περαιτέρω στην ουσία της.
Από …, πιθανολογήθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι τέλεσαν νόμιμο θρησκευτικό γάμο στο ναό …, στη …, στις … . Από το γάμο τους αυτό απέκτησαν ένα τέκνο, τον …, ο οποίος γεννήθηκε στις … . Κατά τη διάρκεια της έγγαμης συμβίωσης οι διάδικοι έμεναν στη … , σε ιδιόκτητη οικία. Η … επελέγη ως τόπος μόνιμης κατοικίας του ζεύγους για να είναι κοντά στη μητέρα της δεύτερης αιτούσας, ώστε να τους βοηθάει στην καθημερινότητά τους. Από το … του … άρχισαν τα προβλήματα στη σχέση του ζευγαριού και τον … του … διασπάστηκε η έγγαμη συμβίωση με την αποχώρηση της καθ’ ης – αιτούσας από τη συζυγική οικία και την εγκατάστασή της σε μισθωμένη οικία στο κέντρο των … . Το ανήλικο τέκνο τους φοιτά στην πρώτη τάξη του γυμνασίου στο .. με ετήσια δίδακτρα … ευρώ. Τα μαθήματά του ξεκινούν καθημερινά στις 8:30 και τελειώνουν άλλοτε στις 3:30 κι άλλοτε στις 17:00, ανάλογα με τις λοιπές δραστηριότητες, όπως κολύμβηση, μαθήματα εκμάθησης κιθάρας και γαλλικής γλώσσας, εντός του Κολεγίου και μεταφέρεται από και προς το σχολείο του με σχολικό λεωφορείο. Επίσης, παρακολουθεί μαθήματα μαθηματικών, λόγω ιδιαίτερης κλίσης του, στη σχολή … στην… με ετήσια δίδακτρα 900 ευρώ, μαθήματα ποδοσφαίρου στην … με μηνιαία δίδακτρα 80 ευρώ και μαθήματα αγγλικής γλώσσας στο … στο κέντρο των … με ετήσια δίδακτρα 1.800 ευρώ. Αμφότεροι οι διάδικοι περιβάλλουν το ανήλικο με αμέριστη αγάπη, στοργή και κατανόηση, επιδεικνύουν μεγάλο ενδιαφέρον για τη σωστή ανατροφή και την εκπαίδευση του και μεριμνούν για την ψυχαγωγία, τον παραθερισμό και την ιατροφαρμακευτική του περίθαλψη. Περαιτέρω, εφόσον δημιουργείται χωριστή εγκατάσταση του καθενός από τους διαδίκους, πρέπει να ρυθμισθεί προσωρινά η άσκηση της επιμέλειας του ανηλίκου τέκνου τους με γνώμονα το αληθινό συμφέρον αυτού (σωματικό, υλικό, πνευματικό, ψυχικό, ηθικό και γενικά κάθε είδους συμφέρον), που αποσκοπεί στην ανάπτυξή του σε ανεξάρτητη και υπεύθυνη προσωπικότητα. Όσον αφορά το ζήτημα αυτό, από τα ίδια παραπάνω αποδεικτικά μέσα πιθανολογείται ότι και μετά τη διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης τους οι διάδικοι συνέχισαν να συνεργάζονται, όπως και πριν, για την ανατροφή του ανήλικου τέκνου τους, ασκώντας από κοινού την επιμέλειά του. Εξάλλου, το ανήλικο έχει απόλυτη ανάγκη από την παρουσία, τη συμπαράσταση, τη στήριξη και την καθοδήγηση αμφοτέρων των διαδίκων, γονέων του, οι οποίοι το αγαπούν απεριόριστα, ενδιαφέρονται ειλικρινά γι’ αυτό, θέλουν να του εξασφαλίσουν το κατάλληλο περιβάλλον για την υγιή ψυχοσωματική του ανάπτυξη και είναι διατεθειμένοι να το υποστηρίξουν, έτσι ώστε να αποκτήσει όσο το δυνατόν περισσότερα εφόδια για την ενήλικη ζωή του. Το δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα επωφελή και πρόσφορα για τον ανήλικο στοιχεία και περιστάσεις και ιδίως την ηλικία του, την εντεύθεν ανάγκη του για μητρική και πατρική στοργή και φροντίδα, τους δεσμούς, που έχει αναπτύξει μέχρι σήμερα με τους γονείς του, την ανάγκη διατήρησης της σταθερότητας, της συνέχειας και της ενότητας στις συνθήκες ανάπτυξής του, τις συνθήκες διαβίωσης των διαδίκων, γονέων του, την ηθική υπόσταση, τις ικανότητες, το περιβάλλον, το επάγγελμα και την οικονομική κατάστασή τους, την προσωπικότητα, την πνευματική ανάπτυξη και την παιδαγωγική καταλληλότητα αυτών, την δυνατότητα εκάστου για αυτοπρόσωπη άσκηση της επιμέλειας, τη δράση τους στο κοινωνικό σύνολο, την ικανότητα προσαρμογής τους στις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας μέσα στο πλαίσιο της λογικής και ορθολογικής αντιμετώπισης των θεμάτων των νέων κρίνει ότι είναι προς το συμφέρον του ανήλικου τέκνου να αναθέσει την άσκηση της επιμέλειάς του καθ’ όλο το περιεχόμενό της σε έκαστο των γονέων του εκ περιτροπής κατά ορισμένα χρονικά διαστήματα (χρονική κατανομή). Τούτο θα συμβάλει στη διατήρηση του στενού συναισθηματικού δεσμού του, περιορίζοντας έτσι τις αναπόφευκτα δυσμενείς επιπτώσεις, που προκαλεί στην ψυχολογία τους η χωριστή διαβίωση των γονέων του. Να σημειωθεί, ότι το δικαστήριο, δεν ήρθε σε επικοινωνία με το ίδιο το ανήλικο τέκνο, διότι δεν επιθυμούσαν οι διάδικοι γονείς του. Οι διάδικοι με βάση τα εφόδια, που διαθέτουν από απόψεως ατομικών, οικογενειακών και κοινωνικών ηθικών αρχών, κρίνονται ικανοί και άξιοι αν ασκήσουν επιτυχώς τα καθήκοντα της συνεπιμέλειας του προσώπου του ανηλίκου. Περαιτέρω, ως προς τους τομείς της υγείας, της εκπαίδευσης, υπάρχει σύμπνοια και ταύτιση απόψεων μεταξύ των διαδίκων και είναι δυνατή η συνεργασία τους για το λόγο αυτό δεν χρειάζεται να γίνει λειτουργική κατανομή της επιμέλειας στους τομείς αυτούς, απορριπτόμενων όσων περί του αντιθέτου ισχυρίζεται ο αιτών – καθ’ ου η αίτηση. Λαμβάνοντας, δε, υπόψη την ηλικία του ανωτέρου ανηλίκου, τις σχολικές υποχρεώσεις του και όλες τις υπόλοιπες ειδικές συνθήκες και περιστάσεις, που συντρέχουν στην προκειμένη περίπτωση, το δικαστήριο καταλήγει στην κρίση ότι πρέπει να ρυθμίσει προσωρινά κατά τον τρόπο που ορίζεται κατωτέρω η κατανομή του χρόνου του ανηλίκου με τους γονείς του: Η μητέρα του ανηλίκου θα έχει την επιμέλειά του την πρώτη και την τρίτη Παρασκευή κάθε μήνα από τη λήξη της σχολικής ημέρας έως τη Δευτέρα μέχρι, επίσης, τη λήξη της σχολικής ημέρας. Ο πατέρας θα έχει την επιμέλειά του, τη δεύτερη και την τέταρτη Παρασκευή κάθε μήνα, από τη λήξη της σχολικής ημέρας έως τη Δευτέρα μέχρι τη λήξη της σχολικής ημέρας. Τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας, η μητέρα θα έχει την επιμέλειά του κάθε Δευτέρα από το τέλος της σχολικής ημέρας και έως την Τετάρτη μέχρι το τέλος της σχολικής ημέρας. Ο πατέρας θα έχει την επιμέλεια του ανηλίκου από την Τετάρτη αμέσως μετά το τέλος της σχολικής ημέρας και μέχρι την Παρασκευή έως το τέλος της σχολικής ημέρας. Κάθε ένας από τους γονείς θα παραλαμβάνει το ανήλικο από το σχολείο του (…) και θα το παραδίδει αντίστοιχα σε αυτό κατά τις ημέρες που θα έχε την επιμέλειά του. Τα ανωτέρω θα ισχύουν την περίοδο που ισχύει το σχολικό έτος. Για την περίοδο μετά τη λήξη των μαθημάτων και μέχρι την έναρξη της επόμενης σχολικής χρονιάς, τόπος παράδοσης και παραλαβής του τέκνου θα είναι η κατοικία εκάστου γονέα. Το ίδιο θα ισχύει και σε περίπτωση που η παρακολούθηση των μαθημάτων θα γίνεται μέσω τηλεκπαίδευσης. Για την περίοδο των εορτών Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς για τα μονά έτη α) από 23-12 και ώρα 11:00 έως 31-12 και ώρα 11:00 στη μητέρα και β) από 31-12 και ώρα 11:00 έως 07-01 και ώρα 20:30 στον πατέρα. Για τα ζυγά έτη α) από 23-12 και ώρα 11:00 έως 31-12 και ώρα 11:00 στον πατέρα και β) από 31-12 και ώρα 11:00 έως 07-01 και ώρα 20:30 στην μητέρα. Για την περίοδο των εορτών του Πάσχα: Για τα μεν μονά έτη: α) από τη Μ. Δευτέρα και ώρα 11:00 έως τη Δευτέρα του Πάσχα και ώρα 11:00 στη μητέρα του και β) από τη Δευτέρα του Πάσχα και ώρα 11:00 έως την Κυριακή του Θωμά και ώρα 20:30 στον πατέρα. Για τα ζυγά έτη θα ισχύει το αντίστροφο. Για την περίοδο των θερινών διακοπών του Αυγούστου, η χρονική κατανομή του χρόνου φροντίδας του ανηλίκου θα γίνεται εναλλάξ ανά δεκαπενθήμερο και συγκεκριμένα, από 01-08 και ώρα 11:00 έως 16-08 και ώρα 20:30 στον πατέρα και από 16-08 και ώρα 20:30 έως 01-09 και ώρα 20:30 στη μητέρα αρχής γενομένης από το έτος 2022. Ο γονέας τις ημέρες που δεν θα είναι με το τέκνο του, θα έχει τη δυνατότητα καθημερινής τηλεφωνικής ή διαδικτυακής επικοινωνίας μαζί του τις ώρες από 20:00 έως 21:00. Περαιτέρω, όσον αφορά τις διατροφικές αξιώσεις του ανωτέρω ανηλίκου, που αποτελούν αντικείμενο της κρινόμενης αιτήσεως, από τα ίδια παραπάνω αποδεικτικά μέσα πιθανολογείται ότι ο ανωτέρω ανήλικος δεν μπορεί να εξασφαλίσει μόνος του τα έξοδα για την αντιμετώπιση των αναγκών του, διότι δεν έχει περιουσία ή εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή, ούτε βέβαια μπορεί λόγω της ηλικίας του να εργασθεί. Επομένως, έχει δικαίωμα διατροφής σε χρήμα έναντι των γονέων του, οι οποίοι ενέχονται ανάλογα με τις οικονομικές τους δυνάμεις. Ο αιτών πατέρας του, ηλικίας σήμερα … ετών (γεννηθείς στις …), εργάζεται με έμμισθη εντολή στη θέση του Επιχειρησιακού Διευθυντή στην εταιρεία … . Έχει την πλήρη και αποκλειστική κυριότητα της κατοικίας στη … εμβαδού … περίπου, για την οποία έχει λάβει δάνειο το οποίο συνεχίζει να εξοφλεί. Τα ετήσια έσοδα του αιτούντος καθ’ ου η αίτηση από μισθούς, μισθώματα, συμμετοχές, τόκους, μερίσματα, πιθανολογούνται στο ποσό των 106.000 ευρώ, όπως τούτο προκύπτει από το εκκαθαριστικό σημείωμα για το φορολογικό έτος 2019, που προσκομίζει η δεύτερη αιτούσα, δηλαδή, περίπου 8.800 ευρώ μηνιαίως και δεν βαρύνεται με την υποχρέωση διατροφής άλλων προσώπων, πλην του ανωτέρου ανήλικου. Από την άλλη πλευρά, η αιτούσα – μητέρα του ανηλίκου, ηλικίας σήμερα … ετών (γεννηθείς στις …), είναι της … του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάζεται στα κεντρικά γραφεία του … στην … κατέχοντας τη θέση της Τομεάρχη … του … και από την εργασία της αυτή αποκομίζει καθαρές μηνιαίες αποδοχές, ύψους 1.400 ευρώ κατά μέσο όρο. Διαμένει σε μισθωμένη οικία επί της οδού … στην … για την οποία καταβάλει ως μηνιαίο μίσθωμα το ποσό των 870 ευρώ και επιβαρύνεται με την αναλογία της στα έξοδα συντήρησης και λειτουργίας της οικίας αυτής, καθώς και στις δαπάνες υπέρ των οργανισμών κοινής ωφελείας, που είναι οι συνηθισμένες. Οι δαπάνες για την ιατροφαρμακευτική της περίθαλψη καλύπτονται από τον ασφαλιστικό φορέα της, ενώ οι υπόλοιπες δαπάνες διαβίωσής της, όπως οι δαπάνες για τη σίτιση, την ένδυση, την υπόδηση, τις μετακινήσεις και την ψυχαγωγία της, είναι οι συνήθεις δαπάνες διαβίωσης των γυναικών της ηλικίας της. Άλλα περιουσιακά στοιχεία ή εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή δεν πιθανολογείται ότι έχει, αλλά ούτε και βαρύνεται με την υποχρέωση διατροφής άλλων προσώπων, πλην του ανωτέρω ανηλίκου, Ο πρώτος αιτών – πατέρας, όπως ο ίδιος προτείνει και όπως γινόταν και κατά τη διάρκεια της έγγαμης συμβίωσης, πρέπει να υποχρεωθεί να καλύψει απευθείας και εξ ολοκλήρου τις δαπάνες, που σχετίζονται με την εκπαίδευση του ανηλίκου, την υγεία του, την ένδυση του και υπόδησή του, τις οποίες δαπάνες είναι σε θέση να καταβάλλει, χωρίς να διακινδυνεύει η δική του διατροφή. Τα υπόλοιπα έξοδα του ανηλίκου θα καλύπτονται από τους διαδίκους κατά το χρόνο που θα έχουν την επιμέλεια του παιδιού τους, με τα εισοδήματά τους και την προσφορά της προσωπικής εργασίας και απασχόλησης για την περιποίηση και την φροντίδα του. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, επειδή πιθανολογείται και η συνδρομή επείγουσας περίπτωσης για τη ρύθμιση των οικογενειακών σχέσεων των διαδίκων και την επιδίκαση της οφειλόμενης συνεισφοράς στη διατροφή των ανηλίκων τέκνων τους προς αποτροπή στέρησης των αναγκαίων μέσων για τη διαβίωση του, πρέπει οι δύο αιτήσεις να γίνουν εν μέρει δεκτές ως βάσιμες και κατ’ ουσίαν, όπως ορίζεται στο διατακτικό και να συμψηφισθούν στο σύνολό τους τα δικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων, διότι πρόκειται για διαφορά μεταξύ συζύγων και συγγενών εξ αίματος έως τον δεύτερο βαθμό (άρθρο 179 ΚΠολΔ), όπως ορίζεται ειδικότερα στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΣΥΝΕΚΔΙΚΑΖΕΙ …..
ΔΕΧΕΤΑΙ εν μέρει τις αιτήσεις.
ΑΝΑΘΕΤΕΙ προσωρινά την άσκηση της επιμέλειας του ανήλικου τέκνου των διαδίκων … από κοινού και στους δύο διαδίκους – γονείς του και συγκεκριμένα, την κατανέμει ανάμεσα τους ως ακολούθως: Ο πατέρας θα έχει την επιμέλειά του, τη δεύτερη και την τέταρτη Παρασκευή κάθε μήνα, από τη λήξη της σχολικής ημέρας έως τη Δευτέρα μέχρι τη λήξη της σχολικής ημέρας και τη μητέρας και η μητέρα την πρώτη και τρίτη Παρασκευή κάθε μήνα έως τη Δευτέρα αντίστοιχα. Τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας, η μητέρα θα έχει την επιμέλειά του κάθε Δευτέρα από το τέλος της σχολικής ημέρας και έως την Τετάρτη μέχρι το τέλος της σχολικής ημέρας. Ο πατέρας θα έχει την επιμέλειά του κάθε Τετάρτη από το τέλος της σχολικής ημέρας και έως την Παρασκευή έως το τέλος της σχολικής ημέρας. Κάθε ένας από τους γονείς θα παραλαμβάνει το ανήλικο από το σχολείο του (…) και θα το παραδίδει αντίστοιχα σε αυτό, όταν θα έχει την επιμέλειά του. Τα ανωτέρα θα ισχύουν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους. Για την περίοδο μετά τη λήξη των μαθημάτων και μέχρι την έναρξη της επόμενης σχολικής χρονιάς, τόπος παράδοσης και παραλαβής του τέκνου θα είναι η κατοικία εκάστου γονέα. Το ίδιο θα ισχύει και σε περίπτωση που η παρακολούθηση των μαθημάτων θα γίνεται μέσω τηλεκπαίδευσης. Για την περίοδο των εορτών Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς: για τα μονά έτη α) από 23-12 και ώρα 11:00 έως 31-12 και ώρα 11:00 στη μητέρα και β) από 31-12 και ώρα 11:00 έως 07-01 και ώρα 20:30 στον πατέρα. Για τα ζυγά έτη α) από 23-12 και ώρα 11:00 έως 31-12 και ώρα 11:00 στον πατέρα και β) από 31-12 και ώρα 11:00 έως 07-01 και ώρα 20:30 στην μητέρα. Για την περίοδο των εορτών του Πάσχα: Για τα μεν μονά έτη: α) από τη Μ. Δευτέρα και ώρα 11:00 έως τη Δευτέρα του Πάσχα και ώρα 11:00 στη μητέρα του και β) από τη Δευτέρα του Πάσχα και ώρα 11:00 έως την Κυριακή του Θωμά και ώρα 20:30 στον πατέρα. Για τα ζυγά έτη θα ισχύει το αντίστροφο. Για την περίοδο των θερινών διακοπών του Αυγούστου, η χρονική κατανομή του χρόνου φροντίδας του ανηλίκου θα γίνεται εναλλάξ ανά δεκαπενθήμερο και συγκεκριμένα, από 01-08 και ώρα 11:00 έως 16-08 και ώρα 20:30 στον πατέρα και από 16-08 και ώρα 20:30 έως 01-09 και ώρα 20:30 στη μητέρα αρχής γενομένης από το έτος 2022. Ο γονέας τις ημέρες που δεν θα είναι με το τέκνο του, θα έχει τη δυνατότητα καθημερινής τηλεφωνικής ή διαδικτυακής επικοινωνίας μαζί του τις ώρες από 20:00 έως 21:00.
ΥΠΟΧΡΕΩΝΕΙ τον αιτούντα πατέρα να καταβάλει απευθείας και εξ ολοκλήρου, στους φορείς που απαιτείται, τις ετήσιες δαπάνες, που σχετίζονται με την εκπαίδευση του ανηλίκου και οι οποίες ανέρχονται ετησίως στο ποσό των 18.660 ευρώ καθώς και αυτές που σχετίζονται με την υγεία του, την ένδυση και υπόδησή του.
ΕλλΔνη 6/2021 σελ 1709
———
«Για το τεκμήριο πατρότητας και το τεστ DNA» – 29/06/21
Δημοσιεύθηκε άρθρο στο protothema για την εφαρμογή του αμάχητου τεκμηρίου σε αντίδικο πατέρα που αρνήθηκε να συμπράξει στο τεστ DNA που διέταξε δικαστήριο κατά τη διάρκεια δίκης αναγνώρισης της πατρότητας. Η υπόθεση ξαναφέρνει τη συζήτηση γύρω από τις ανεπαρκείς ρυθμίσεις του νόμου, ακόμα και μετά τη μεταρρύθμιση του νόμου Τσιάρα, για τα αναγνωρισμένα παιδιά εκτός γάμου.
Μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου 2021 τη γονική μέριμνα στην οποία περιλαμβάνεται η επιμέλεια ασκούσε η μητέρα. Μέτα την εκούσια στο συμβολαιογράφο ή τη δικαστική αναγνώριση του παιδιού, ο πατέρας αποκτούσε «ανενεργό» γονική μέριμνα. Την ασκούσε μόνο αν συναινούσε η μητέρα ή αν το διέτασσε το δικαστήριο. Δεν έχω υπόψη μου περίπτωση όπου το δικαστήριο το διέταξε.
Μετά τις 15 Σεπτεμβρίου 2021 θααποκτά γονική μέριμνα ο πατέρας μόνο όμως αν η αναγνώριση έγινε εκούσια ή με αγωγή που άσκησε ο πατέρας. Για τις προγενέστερες αναγνωρίσεις «όπου δεν αντιδίκησε ο πατέρας» το δικαστήριο με αγωγή θα δώσει με απόφασή του τη κοινή γονική μέριμνα. Όσοι «αντιδίκησαν» συνεχίζουν ν’ αποκλείονται δια βίου.
Το κριτήριο του διαχωρισμού είναι ασαφές και χαμένο στο παρελθόν. Τότε που μία ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη κατέστρεφε τη νέα γυναίκα. Τότε που στα δικαστήρια κοίταζαν στο πρόσωπο το πατέρα για να δουν αν του μοιάζει το παιδί Και τότε που η πατρότητα τεκμαιρόταν αν αποδεικνυόταν σαρκική επαφή μεταξύ των δύο γονέων. Όπως στη περίπτωση του άρθρου.
Ο αστικός κώδικας ακολουθεί τις εξελίξεις με μεγάλη καθυστέρηση. Εξήντα χρόνια πριν τα αντισυλληπτικά χάπια έδωσαν στη γυναίκα την επιλογή του αν θα γεννηθεί ένα παιδί. Ακόμα και μέσα στο γάμο. Και αυτό το συμπλήρωσε, σαράντα χρόνια πριν, το δικαίωμα της κάθε γυναίκας, ακόμα και μέσα στο γάμο, να διακόψει στην αρχή της κύησης την εγκυμοσύνη. Πάλι μόνη της και ακόμα και μέσα στο γάμο. Και προστέθηκε τριάντα χρόνια πριν η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και οι τράπεζες γενετικού υλικού (σπέρματος).Η γυναίκα κρατά στα χέρια της τη δημιουργία ζωής και οικογενειακών σχέσεων. Αν θέλει, κάνει παιδί και μάλιστα το επιβάλλει στον πατέρα. Αν θέλει διακόπτει την κύηση. Αν γεννηθεί το παιδί τότε έχει και μία ακόμα επιλογή : να το μεγαλώσει μόνη της.Ο πατέρας δεν έχει σε κανένα στάδιο επιλογές. Δεν ερωτάται, δε μεγαλώνει το παιδί, πληρώνει, κληρονομείται, το παιδί παραμένει ξένο γι αυτόν και αυτός ξένος για το παιδί.
Διηγείται η φεμινίστρια δικηγόρος MariePlardστο βιβλίο της PaternitesImposees (πατρότητα που επιβλήθηκε) αφηγήσεις πελατών της. Ο πατέρας πήρα το παιδί στην αγκαλιά του για πρώτη φορά όταν ήταν σχεδόν πέντε ετών. Αυτό που ένοιωσε ήταν ότι ένοιωθε όταν έπαιρνε οποιοδήποτε παιδί. Γιατί το παιδί του ήταν ξένο. Το ίδιο και αυτός για το παιδί.
Γιατί οι συναισθηματικές σχέσεις δημιουργούνται βιοχημικά. Με τη μυρωδιά, το άγγιγμα, τη φωνή, την όψη. Το συναισθηματικό δέσιμο πατέρα παιδιού χτίζεται σωματικά. Ορισμένες γυναίκες – σκορπιοί που θέλουν να εξαφανίσουν τον άνδρα ξέρουν ότι αν στερήσουν την σωματική επαφή πατέρα και νήπιου τους στερούν για πάντα τη δυνατότητα συναισθηματικού δεσμού.
Ταυτόχρονα ξέρουν ότι χρειάζονται και τον πατέρα για την ανατροφή του παιδιού. Να είναι εκεί αν κάτι τους συμβεί, να πληρώνει, να κληρονομηθεί. Και να έχουν κάποιο για να του φορτώσουν τη δική τους ψυχική ανεπάρκεια. Ναι, οι ανεπαρκείς επιλέγουν να μεγαλώσουν μόνες ένα παιδί. Χρειάζεται δομημένη προσωπικότητα για να μοιραστεί κάποιος τις γονικές ευθύνες. Και οι ανεπαρκείς βρίσκουν την εύκολη λύση. Τους φταίει κάποιος άλλος.
Στην εποχή των από κοινού και εξίσου γονικών ευθυνών πρέπει να έχει και ο πατέρας επιλογές. Να ερωτηθεί μέσα στο διάστημα που η γυναίκα έχει την ευχέρεια της επιλογής διακοπής της κύησης αν θέλει και εκείνος να είναι από κοινού και εξίσου πατέρας του παιδιού.
Αν απαντήσει ότι θέλει, τότε αμέσως ν’ αναλαμβάνει τα καθήκοντά του ως γονέας. Και πριν την αναγνώριση. Αρχίζοντας από την άδεια γέννησης που δίνει ο νόμος 4808/2021.
Αν απαντήσει ότι δε θέλει, τότε να γίνεται ο βιολογικός πατέρας που κάθε παιδί δικαιούται να γνωρίζει και ν’ αναλαμβάνει μόνο τις βασικές του υποχρεώσεις.
Αν δεν ερωτηθεί, τότε η γυναίκα να χάνει για πάντα το δικαίωμα να του ζητήσει το οτιδήποτε, όχι όμως και το ενήλικο παιδί και ο πατέρας που διατηρούν τα δικά τους δικαιώματα.
Και αν ο πατέρας είναι βίαιος, κακός, κακοποιητής, δηλαδή στην εξαίρεση, θα γίνεται ότι θα γινόταν και μέσα στο γάμο : απομακρύνεται ο επικίνδυνος γονιός από τη ζωή του παιδιού.
Να σταθούμε όμως λίγο στις εξετάσεις DNA. Υπήρχε μία τάση στη Γαλλία, πολλά χρόνια, πριν στη περίπτωση επιβεβλημένης πατρότητας, ν’ αρνούνται τις εξετάσεις DNAσαν αντίδραση στην επιβολή της πατρότητας. Κάτι τέτοιο επιτρεπόταν τότε και με τη δικονομία που τότε ίσχυε. Στην Ελλάδα αυτό δεν έχει κανένα νόημα γιατί το πρόβλημα δεν είναι η θεμελίωση της πατρότητας αφού ανέκαθεν υπήρχε το τεκμήριο. Το πρόβλημα είναι η επιβολή της πατρότητας και η απώλεια του παιδιού. Στην απόφαση αναφέρεται ότι το παιδί είναι στην Ολλανδία όμως δεν ξέρουμε την υπόθεση και σεβόμαστε την απόφαση.
Στην Ελλάδα συναντάται το αντίθετο. Η τάση είναι η μητέρα που έχει το παιδί ν’ αρνείται τις εξετάσεις DNAπου ζητάει ο πατέρας πριν γίνει δίκη. Γιατί αν το τεστ DNA γίνειόταν τις διατάξει ο δικαστής, η γυναίκα μόνη της θα μεγαλώνει το παιδί. Ακόμα και σήμερα, μετά το νόμο Τσιάρα, μπορεί να γίνει μεθόδευση για να βγει ο πατέρας από τη μέση. Ενδεικτικά, αν και αντίθετη με πολλά στο νόμο Τσιάρα, η ένωση δικαστών και εισαγγελέων πριν τη ψήφιση πήρε αντίθετη θέση.
Συμπερασματικά, την απάντηση στο προαιώνιο υπαρξιακό φόβο του θανάτου κρατάει στα χέρια της μόνο η γυναίκα. Με το μαγικό ραβδί της θα βγάλει από το καπέλο τους απογόνους που θα συνεχίσουν τη παρουσία των γονέων τους στο κόσμο μετά το βιολογικό θάνατό τους.
Και ακόμη πιο πέρα, η γυναίκα κρατά στα χέρια της τη μεγαλύτερη ευτυχία που βιώνει ο άνθρωπος στη ζωή του. Αυτή που νοιώθει όταν κρατά στην αγκαλιά τους απογόνους του. Μεγαλύτερη και από αυτή που οι απόγονοι νοιώθουν όταν τους κρατάνε οι γονείς τους. Δυστυχώς, ο νόμος επιτρέπει σε κάποιες να τη χρησιμοποιήσουν κακοποιητικά.